An-26

Rekordy spadochronowe Polski – skoki wysokościowe

Oficjalne, krajowe i międzynarodowe rekordy spadochronowe rejestrowane są od 01.08.1951 r., po wprowadzeniu przez Międzynarodową Federację Lotniczą (FAI) jednolitych przepisów ich ustanawiania. Wcześniej dokonywano wielu wyczynów spadochronowych, ale nie były one oficjalnymi rekordami, właśnie ze względu na brak stosownych postanowień sportowych FAI.
Wraz z rozwojem spadochroniarstwa i postępem technicznym, przepisy zawarte w Kodeksie Sportowym FAI ulegają zmianie. Tworzone są nowe kategorie rekordów i otwierają się nowe możliwości ich ustanawiania.
Na przestrzeni lat w Polsce ustanowiono ponad 40 rekordów spadochronowych w skokach wysokościowych w różnych kategoriach takich jak: dystans spadania, dystans spadania bez stabilizatora, wysokość skoku, wysokość skoku z natychmiastowym otwarciem spadochronu itp., z podziałem na skoki dzienne, nocne, indywidualne, grupowe, ogólne i kobiece.

Nie sposób opisać wszystkich rekordów spadochronowych Polski, ale poniżej postaram się nieco je przybliżyć, dokładniej opisując rekordy ustanowione w latach 1991 – 93 r., gdyż w większości z nich dane mi było uczestniczyć.


Pierwsi rekordziści Polski w skokach wysokościowych z lat 50.

Z lektury książki Tadeusza Malinowskiego „Sport spadochronowy w Polsce” można wywnioskować, że pierwszy oficjalny rekord Polski w skokach wysokościowych ustanowiono w kategorii wysokość skoku, w grupie 3-osobowej z natychmiastowym otwarciem spadochronu. 09.08.1952 r. wyczynu dokonali: Jerzy Bonchet, Witold Liczbiński i Witold Tracz4 100 m. Kolejny rekord w tej kategorii ustanowili w Świdniku: Zbigniew Chandze, Zdzisław Chyliński i Wojciech Trawiński (03.09.1954 r. – 4 800 m). Skok wykonano z samolotu FW-58 Weihe SP-ARP.
W grupie 4-osobowej na listę rekordzistów 08.10.1959 r. wpisali się: Franciszek Bujacz, Stefan Furmaniak, Henry Hyla, Władysław Ryś5 350 m.

Pierwsze indywidualne rekordy, w kategorii wysokość skoku z natychmiastowym otwarciem spadochronu, ustanowił Janusz Szygendowski (23.04.1953 r. – 3 000 m, 16.05.1953 r. – 3 810 m), a następne Zbigniew Turowski (18.05.1953 r. – 4 350 m) i Jerzy Kubaczewski (29.05.1954 r. – 5 560 m).

Waldemar Bołotowicz zapoczątkował serię rekordów w kategorii dystans spadania z zamkniętym spadochronem (15.05.1953 r. – 2 510 m, 21.05.1953 r. – 3 340 m, 11.05.1954 r. – 3 740 m).
W kategorii kobiecej na listę rekordzistów wpisała się Anna Franke (24.05.1953 r. – 4 530 m), a w kategorii nocnej Stefan Furmaniak (22.09.1956 r. – 2 760 m, 11.10.1957 r. – 4 100 m rekord świata).


Niesamowity skok Tadeusza Dulli z 12 950 m

04.09.1957 r. kpt. Tadeusz Dulla (szef służby spadochronowo – desantowej) dokonał niesamowitego wyczynu. Na wysokości 12 950 m skoczył z luku bombowego, odrzutowego samolotu IŁ-28 i ustanowił rekord Polski, spadając z zamkniętym spadochronem przez 12 500 m w czasie 3 min 15 s. Otwarcie spadochronu nastąpiło na wysokości 400 m, a cały skok trwał 4 min 45 s. Samolot o nr bocznym 55, należący do 33 Pułku Lotnictwa Bombowego, którego załogę stanowili pilot mjr Józef Ostrowski oraz nawigator mjr Ludwik Pinkiewicz, wystartował ze swojej bazy w Modlinie. Tadeusz Dulla po skoku, zgodnie z planem, wylądował na lotnisku polowym w Kroczewie, oddalonym od Modlina o 8 km.

Tadeusz Dulla przed rekordowym skokiem z samolotu IŁ-28 (źródło: Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie).
Rewers powyższego zdjęcia (źródło: Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie).


Tadeusz Dulla urodził się w 1921 r. w Tomaszowie Mazowieckim. Wykonał ponad 600 skoków spadochronowych. Za skok ze stratosfery otrzymał awans na stopień majora. Był jednym z najwybitniejszych instruktorów, chodzącą legendą. Na emeryturę odszedł w stopniu pułkownika w 1979 r. Później pracował w PLL LOT. Pod koniec pracy w wojsku w 1976 r. przeniósł się z powodów osobistych do Parczewa. W czasie remontu wież bazyliki św. Jana, na prośbę ks. proboszcza Ryciaka podjął się dzieła zamontowania na nich krzyży. Zmarł w 2007 r. Został pochowany na cmentarzu miejskim w Parczewie.

Rekord Polski Tadeusza Dulli w skoku wysokościowym, w kategorii dystansu spadania z zamkniętym spadochronem, pozostaje niepobity do dzisiaj. Zgodnie z obecnie obowiązującym Kodeksem Sportowym FAI Tadeusz Dulla swoim skokiem ustanowiłby jeszcze dwa kolejne rekordy; w wysokości skoku i prędkości spadania.


Rekordowe skoki z ponad 8 000 m w Aeroklubie Warszawskim

13.06.1958 r. Romana Skatulska (w kategorii kobiecej) i Witold Tracz (w kategorii ogólnej) ustanowili rekordy Polski w skokach wysokościowych z natychmiastowym otwarciem spadochronu – 8 270 m.
24.06.1958 r. Romana Skatulska ponownie wpisała się na listę rekordzistów Polski w skokach wysokościowych, tym razem w kategorii dystansu przebytego z zamkniętym spadochronem – 6 600 m. W tym samym dniu Lech Jeske, Andrzej Otulak i Witold Tracz ustanowili rekord Polski w skoku z natychmiastowym otwarciem spadochronu w grupie 3-osobowej – 8 010 m.
30.10.1958 r. Romana Skatulska ustanowiła podwójny (kobiecy i ogólny) rekord w kategorii dystansu przebytego z zamkniętym spadochronem w nocy – 7 050 m.

W tym miejscu warto też wspomnieć o skoku grupowym 09.10.1958 r. z 8 290 m Marii Wojtkowskiej, Romany Skatulskiej i Elżbiety Makos oraz o nocnym skoku 30.10.1958 r. Marii Wojtkowskiej i Witolda Tracza z wysokości 8 160 m, które ostatecznie nie zostały uznane za oficjalne rekordy Polski. Wyczyny te pretendowały do zatwierdzenia jako rekordy świata, ale FAI dopatrzyła się nieprawidłowości w zapisie barografów i niestety musiano je wykreślić również z rejestru rekordów Polski.

Ciekawostką jest to, że wszystkie powyższe skoki wysokościowe zostały wykonane z polskiego samolotu transportowego CSS-12, stanowiącego własność Instytutu Lotnictwa.

Polski samolot transportowy CSS-12.

CSS-12 został wyprodukowany tylko w jednym egzemplarzu i nie wszedł do seryjnej produkcji z powodu przestawienia przemysłu lotniczego na produkcję licencyjnych myśliwców odrzutowych Lim-1 (MiG-15), a także na skutek przejęcia przez władze sowieckie krajowych zapasów, poniemieckich silników Argus 411.


Rekordy w latach 60.

W latach 60., w kategorii wysokość skoku z natychmiastowym otwarciem spadochronu, rekordy ustanowili: w grupie 8-osobowej 17. 08.1965 r. Jerzy Dąbrowski, Krzysztof Gonera, Ryszard Harabasz, Grzegorz Miliński, Mariusz Muszkiet, Andrzej Nitecki, Janusz Wadlewski i Zbigniew Zarzycki4 257 m, a w grupie 9-osobowej 26.10.1965 r. Tadeusz Antoniak, Stefan Czerwonka, Jerzy Dudek, Zbigniew Dzius, Ryszard Kamiński, Józef Kuchnia, Leon Nazarewski, Henryk Sowada, Józef Stelmaszyk4 650 m.

W powyższej kategorii, ale w skokach nocnych, na listę rekordzistów wpisali się: w grupie 9-osobowej 9-10.11.1965 r. Tadeusz Antoniak, Leopold Borek, Stefan Czerwonka, Jerzy Dudek, Zbigniew Dzius, Ryszard Kamiński, Leon Nazarewski, Jerzy Sobczyk, Józef Stelmaszyk4 450 m, a indywidualnie 26.06.1968 r. Bożena Muszkiet – 4 346 m i w tym samym dniu Władysław Urbaś5 426 m.

W kategorii dystans spadania z zamkniętym spadochronem w grupie 5-osobowej rekord Polski ustanowili 26.10.1968 r. Józef Duszkiewicz, Czesław Hyliński, Władysław Ryś, Kazimierz Skowron, Andrzej Słomba3 775 m.


Rekordy w latach 1991 – 93

Po bardzo długim okresie nieustanawiania rekordów spadochronowych Polski w skokach wysokościowych, do idei tej powrócili instruktorzy Wojsk Lotniczych. Zaczęto wykonywać skoki grupowe z coraz większego pułapu. W 1988 r. wykonano skok z wysokości 6 900 m, a w 1990 r. z 7 250 m. W końcu w maju 1991 r. zgłoszono do Aeroklubu Polskiego próby ustanowienia rekordów spadochronowych Polski w skokach wysokościowych. Do współpracy zaproszono spadochroniarzy z aeroklubów.


Oleśnica, czerwiec 1991 r.

Do pierwszej próby ustanowienia rekordu wysokościowego doszło 25.06.1991 r. w Oleśnicy, podczas szkolenia instruktorów spadochronowych Wojsk Lotniczych. Samolot An-26 o numerach 1407, pilotowany przez załogę pod dowództwem Janusza Kopera, zabrał na pokład m.in. 8 spadochroniarzy (Agnieszka Czapnik, Jędrzej Jaxa-Rożen, Dariusz Kajdy, Krzysztof Kiebała, Zbigniew Pluta, Tomasz Sikora, M. Strzeszyński, J. Żurawski), którzy wykonali skok z wysokości 6 500 m i spadali z zamkniętym spadochronem średnio 5 338,01 m. Taki wynik odnotowała komisja sędziowska w składzie: Lidia Kosk, Sławomir Pomietlak i Stanisław Świerczek. Rekord został zatwierdzony na posiedzeniu Komisji Spadochronowej Aeroklubu Polskiego 10.09.1991 r. w Warszawie.


Poznań – Ławica, maj 1992 r.

Kolejna próba ustanowienia rekordu, tym razem w zespole 4-osobowym, nastąpiła 19.05.1992 r. nad lotniskiem Ławica w Poznaniu. Samolot An-26 o numerach 1508, lecący z prędkością 300 km/h osiągnął pułap 7 660 m. Ok. godz. 16.00 od pokładu oddzieliło się 4 skoczków (Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Tomasz Sikora, Eugeniusz Zieliński), którzy ustanowili rekord grupowy w wysokości wolnego spadania – 6 043,0 m. Wiatr na wysokości skoku wiał z prędkością 100 km/h. Różnica temperatur wynosiła ok 60 stopni Celsjusza. Lotami kierował Zbigniew Dudziński, a załogą samolotu Wojciech Zielonka. Komisja sędziowska nadzorowała rekordową próbę w składzie: Lidia Kosk, Tadeusz Rowicki i Janusz Stachowicz.
Ciekawostką jest to, że rano, przed tym rekordowym skokiem, zdawałem maturę ustną z geografii 🙂


Oleśnica, czerwiec 1992 r.

Kolejny rekordowy skok wykonano miesiąc później (22.06.1992 r.), na zgrupowaniu instruktorów spadochronowych Wojsk Lotniczych w Oleśnicy. Skok wykonano z samolotu An-26 o nr 1406 z wysokości 6 750 m. Grupa 8 spadochroniarzy (Lidia Kosk, Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Tomasz Kuchciński, Tomasz Sikora, Leszek Wielgos, Marek Włoszczak, Eugeniusz Zieliński) pokonała z zamkniętym spadochronem średni dystans 5 760 m.


Poznań – Ławica, wrzesień 1992 r.

Trzy miesiące później (22.09.1992 r.) na lotnisku Poznań – Ławica, miał miejsce wyczyn spadochronowy, jakiego w Polsce wcześniej nie notowano. Doszło do próby ustanowienia 3 rekordów, w trzech kolejnych lotach w ciągu jednego dnia. Pogoda była znakomita. Do rekordowych skoków dopuszczono spadochroniarzy, którzy przeszli intensywne przygotowania i szkolenie teoretyczne oraz szczegółowe badania lekarskie m.in. w komorze niskich ciśnień. Zabezpieczono odpowiednią ilość barografów, wysokościomierzy pokładowych, aparatów tlenowych, masek tlenowych i ciepłych pilotek. O godz. 12.00 z samolotu An-26 nr 1310, lecącego na wysokości 6 300 m wyskoczyło 3 skoczków (Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Marek Włoszczak), którzy spadali z zamkniętym spadochronem 5 433 m. Dwie godziny później nastąpił drugi skok, tym razem grupy 5-osobowej (Edyta Gierczak, Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Jędrzej Jaxa-Rożen, Mirosław Kaźmierczak) z wysokości 6 400 m. Średni dystans, jaki skoczkowie pokonali z zamkniętym spadochronem wyniósł 5 213 m. Ostatni skok tego dnia, wykonano z wysokości 6 600 m, w grupie 6-osobowej (Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Mirosław Kaźmierczak, Tomasz Sikora, L. Wielgos, Marek Włoszczak) i uzyskano średni wynik swobodnego spadania 5 533 m. Rekordowe skoki nadzorowała komisja sędziowska w składzie: Agata Kaczyńska, Jan Musiał i Andrzej Palenik. Lotami kierował Włodzimierz Lelonek, a załogą samolotu dowodził Jarosław Budzyński.
Ustanowione rekordy zostały zatwierdzone przez Komisję Spadochronową Aeroklubu Polskiego 24.10.1992 r. w Nowym Targu.


Poznań – Ławica, maj 1993 r.

17.05.1993 r. w Poznaniu wykonano dwa kolejne rekordowe skoki z wysokości 6 600 m w grupie 7-osobowej (Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Janusz Glazer, Mirosław Kaźmierczak, Jan Musiał, Adam Świąder, Tadeusz Wiatr) – średni dystans swobodnego spadania wyniósł 5 375,3 m oraz w grupie 5-osobowej (Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Janusz Glazer, Jan Musiał, Eugeniusz Zieliński) z wysokości 6 950 m, w którym uzyskano rezultat 5 744 m swobodnego spadania.

Następnego dnia (18.05.1993 r.) grupa 6 spadochroniarzy (Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Jan Musiał, Adam Świąder, Tadeusz Wiatr, Eugeniusz Zieliński) oddzieliła się od An-26 SP-LWB na wysokości 7 000 m i uzyskała średni czas swobodnego spadania 5 895 m.

Dwa dni później (20.05.1993 r.) ustanowiono kolejne dwa rekordy: w grupie 9-osobowej (Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Janusz Glazer, Mieczysław Hapoński, Mirosław Kaźmierczak, Tomasz Sikora, Adam Świąder, Tadeusz Wiatr, Eugeniusz Zieliński), wysokość skoku wyniosła 6 950 m – średni dystans spadania 5 613,7 m i w grupie 10-osobowej (Edyta Gierczak, Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Janusz Glazer, Mieczysław Hapoński, Mirosław Kaźmierczak, Jan Musiał, Tomasz Sikora, Adam Świąder, Eugeniusz Zieliński), wysokość skoku 6 700 m – średni dystans spadania 5 353,1 m.

Nazajutrz (21.05.1993 r.) ustanowiono kolejne 3 rekordy. Na pokładzie samolotu An-26 znalazły się 3 grupy spadochroniarzy. Pierwsza, 7-osobowa grupa (Janusz Glazer, Mieczysław Hapoński, Mirosław Kaźmierczak, Jan Musiał, Tomasz Sikora, Adam Świąder, Tadeusz Wiatr), opuściła samolot na wysokości 7 000 m. Średni dystans swobodnego spadania wyniósł 5 815,4 m. Druga grupa 3-osobowa (Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Eugeniusz Zieliński) oraz spadochroniarka Edyta Gierczak w kategorii indywidualnej, wykonali skok z górnego pułapu samolotu An-26, z wysokości 8 200 m. Droga przebyta z zamkniętym spadochronem dla grupy 3-osobowej wyniosła 6 770 m, a dla spadochroniarki 7 066 m.


Oleśnica, lipiec 1993 r.

02.07.1993 r. na zgrupowaniu instruktorów spadochronowych Wojsk Lotniczych w Oleśnicy, dzięki wcześniejszym skokom i nabytemu doświadczeniu, wytypowano grupę aż 13 spadochroniarzy (Lidia Kosk, Renata Gładysz, Katarzyna Krzewska, Gabriel Banasiak, Borysław Dzieciaszek, Mieczysław Hapoński, Jędrzej Jaxa-Rożen, Tomasz Sikora, Andrzej Staniak, Adam Świąder, Marek Włoszczak, Eugeniusz Zieliński, Jarosław Żywalewski), którzy wykonali skok z wysokości 6 600 m, uzyskując średni dystans swobodnego spadania 5 501,3 m.


Podsumowanie spadochronowych rekordów Polski w latach 1991 – 93

Wszystkie rekordy spadochronowe Polski w skokach wysokościowych, ustanawiane w latach 1991 – 93, były wykonywane z samolotów wojskowych typu An-26, stacjonujących w 13 Pułku Lotnictwa Transportowego w Krakowie. W trakcie 12 lotów ustanowiono 15 rekordów spadochronowych.
Na pokładzie samolotu znajdowały się 2 – 3 grupy spadochroniarzy. Na wysokości 4 000 m samolot opuszczała grupa skoczków, która nie brała udziału w skokach rekordowych. Jednym z warunków dopuszczenia do skoków wysokich było aktualne badanie w komorze niskich ciśnień.

W początkowym etapie skoki wykonywano z nieco niższych wysokości, jako adaptacja i przeszkolenie, szczególnie skoczków aeroklubowych. Dzięki współpracy z aeroklubami, instruktorzy wojskowi mieli dostęp do barografów (służących do pomiarów dystansu swobodnego spadania) i zapewnioną obecność sędziów. W miarę dostępności, część z uczestników spadochronowych rekordów Polski miała po dwa barografy na wypadek, gdyby jeden z nich zawiódł. Instalacje tlenowe zapewniały Wojska Lotnicze. Każdy uczestnik rekordu używał dwóch aparatów tlenowych, jeden podczas lotu wznoszącego, a drugi, przymocowany do uprzęży spadochronu, podczas skoku. Miało to na celu zabezpieczenie skoczków w tlen, szczególnie w przypadku, gdyby otwarcie spadochronu nastąpiło na większej wysokości.

Mimo upału, jaki panował na ziemi, skoczkowie musieli być dobrze zabezpieczenie przed niskimi temperaturami, wynikającymi z dużej wysokości. Poczucie zimna było dodatkowo potęgowane prędkością samolotu (ok. 300 km/h) oraz prędkością swobodnego spadania.

Do skoków najczęściej wykorzystywano spadochrony w układzie plecy-piersi (główny: SW-12, zapasowy: Sz-82 Minor lub Sz-73), które zapewniały możliwość zamocowania aparatów tlenowych i barografów. Wadą takiego rozwiązania było znaczne ograniczenie ruchów skoczka podczas swobodnego spadania, ze względu na wagę i rozmieszczenie całego wyposażenia.

Poniżej wykaz 15 rekordów spadochronowych Polski w skokach wysokościowych ustanowionych w latach 1991 – 93:

Podklasa: G-1-a
Wysokość wolnego spadania indywidualnie

Rekord kobiecy – dzień: 7 066,0 m Edyta Gierczak
21.05.1993 r. Poznań – Ławica, samolot An-26 SP-LWB, wysokość skoku 8 200 m

Podklasa: G-2-a
Wysokość wolnego spadania w grupie

Rekord ogólny – dzień: 6 770,0 m – 3 osoby:
Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Eugeniusz Zieliński
21.05.1993 r. Poznań – Ławica, samolot An-26 SP-LWB, wysokość skoku 8 200 m

Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Eugeniusz Zieliński
Po skoku z 8 200 m z barografami w rękach.


Pobity rekord:
Rekord ogólny – dzień: 5 433,0 m – 3 osoby:
Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Marek Włoszczak
22.09.1992 r. Poznań – Ławica, samolot An-26 1310, wysokość skoku 6 300 m

Załoga An-26 i 3-osobowa grupa spadochroniarzy po udanym locie i skoku.


Rekord ogólny – dzień: 6 043,0 m – 4 osoby:
Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Tomasz Sikora, Eugeniusz Zieliński
19.05.1992 r. Poznań – Ławica, samolot An-26 1508, wysokość skoku 7 660 m

Rekord ogólny – dzień: 5 744,0 m – 5 osób:
Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Janusz Glazer, Jan Musiał, Eugeniusz Zieliński
17.05.1993 r. Poznań – Ławica, samolot An-26 SP-LWB, wysokość skoku 6 950 m

Pobity rekord:
Rekord ogólny – dzień: 5 213,0 m – 5 osób:
Edyta Gierczak, Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Jędrzej Jaxa-Rożen, Mirosław Kaźmierczak
22.09.1992 r. Poznań – Ławica, samolot An-26 1310, wysokość skoku 6 400 m.

Przed skokiem wysokościowym w grupie 5-osobowej. Na zdjęciu widoczna jest Edyta Gierczak – indywidualna rekordzistka Polski


Rekord ogólny – dzień: 5 895,0 m – 6 osób
Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Jan Musiał, Adam Świąder, Tadeusz Wiatr, Eugeniusz Zieliński
18.05.1993 r. Poznań – Ławica, samolot An-26 SP LWB, wysokość skoku 7 000 m

Pobity rekord:
Rekord ogólny – dzień: 5 533,0 m – 6 osób:
Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Mirosław Kaźmierczak, Tomasz Sikora, L.eszek Wielgos, Marek Włoszczak
22.09.1992 r. Poznań – Ławica, samolot An-26 1310, wysokość skoku 6 600 m

Rekord ogólny – dzień: 5 815,4 m – 7 osób:
Janusz Glazer, Mieczysław Hapoński, Mirosław Kaźmierczak, Jan Musiał, Tomasz Sikora, Adam Świąder, Tadeusz Wiatr
21.05.1993 r. Poznań – Ławica, samolot An-26 SP-LWB, wysokość skoku 7 000 m

Pobity rekord:
Rekord ogólny – dzień: 5 375,3 m – 7 osób:
Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Janusz Glazer, Mirosław Kaźmierczak, Jan Musiał, Adam Świąder, Tadeusz Wiatr
17.05.1993 r. Poznań – Ławica, samolot An-26 SP-LWB, wysokość skoku 6 600 m

Rekord ogólny – dzień: 5 760,0 m – 8 osób:
Lidia Kosk, Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Tomasz Kuchciński, Tomasz Sikora, Leszek Wielgos, Marek Włoszczak, Eugeniusz Zieliński
22.06.1992 r. Oleśnica, samolot An-26 1406, wysokość skoku 6 750 m

Pobity rekord:
Rekord ogólny – dzień: 5 338,01 m – 8 osób:
Agnieszka Czapnik, Jędrzej Jaxa-Rożen, Dariusz Kajdy, Krzysztof Kiebała, Zbigniew Pluta, Tomasz Sikora, M. Strzeszyński, J. Żurawski
25.06.1991 r. Oleśnica, samolot An-26 1407, wysokość skoku 6 500 m

Rekord ogólny – dzień: 5 613,7 m – 9 osób
Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Janusz Glazer, Mieczysław Hapoński, Mirosław Kaźmierczak, Tomasz Sikora, Adam Świąder, Tadeusz Wiatr, Eugeniusz Zieliński
20.05.1993 r. Poznań – Ławica, samolot An-26 SP-LWB, wysokość skoku 6 950 m

Rekord ogólny – dzień: 5 383,1 m – 10 osób:
Edyta Gierczak, Bolesław Dzieciaszek, Borysław Dzieciaszek, Janusz Glazer, Mieczysław Hapoński, Mirosław Kaźmierczak, Jan Musiał, Tomasz Sikora, Adam Świąder, Eugeniusz Zieliński
20.05.1993 r. Poznań – Ławica, samolot An-26 SP-LWB, wysokość skoku 6 700 m

Rekord ogólny (dzień): 5 501,3 m – 13 osób:

Lidia Kosk, Renata Gładysz, Katarzyna Krzewska, Gabriel Banasiak, Borysław Dzieciaszek, Mieczysław Hapoński, Jędrzej Jaxa-Rożen, Tomasz Sikora, Andrzej Staniak, Adam Świąder, Marek Włoszczak, Eugeniusz Zieliński, Jarosław Żywalewski

02.07.1993 r. Oleśnica, samolot An-26 nr 1310, wysokość skoku 6 600 m


Pomysłodawcą, organizatorem, a zarazem uczestnikiem spadochronowych rekordów Polski w skokach wysokościowych, wykonywanych w latach 1991 – 93, był Szef Służby Wyskościowo Ratowniczej Wojsk Lotniczych, instruktor – trener spadochronowy ppłk Bolesław Dzieciaszek. Absolwent AWF Wrocław, wykładowca WOSL Dęblin i AWF Poznań. Wykonał ponad 3 000 skoków spadochronowych, w tym ok. 300 do wody, 140 nocnych, 35 wysokościowych z czego 11 rekordowych. W 1965 r. uzyskał wysokość 7 340 m n.p.m. zdobywając diament do Złotej Odznaki Szybowcowej.

Na zdjęciu widać wyposażenie używane podczas skoków wysokościowych w postaci: spadochronu głównego SW-12, spadochronu zapasowego Sz-73, aparatu tlenowego umieszczonego na plecach, maski, hełmofonu, barografu umieszczonego w torbie przymocowanej do uprzęży oraz wysokościomierza lotniczego przymocowanego do spadochronu zapasowego, który wskazywał wysokość całego skoku.



3 rekordy w jednym skoku z balonu z wysokości 10 714 m

03.12.2014 r. Tomasz Kozłowski, Arkadiusz Majewski i Tomasz Witkowski skacząc w Popławach z największego w Polsce balonu na ogrzane powietrze, ustanowili aż 3 spadochronowe rekord Polski (klasa: G, podklasa: G-2, kategoria: ogólna) w jednym skoku grupowym, które zostały uznane za oficjalne rekordy Europy: wysokość skoku – 10 714 m, dystans spadania bez stabilizatora – 9 364 m, maksymalna prędkość spadania (bez stabilizatora) – 311 km/h.

Rekordziści Polski i Europy po udanym skoku (źródło: FB Polska Stratosfera).


Przygotowania w ramach projektu „Polska Stratosfera” trwały 2 lata. Uczestnicy skoku przeszli dwukrotnie badania w komorze niskich ciśnień w WIML (do 12 000 m), gdzie sprawdzali reakcję organizmu na obniżone ciśnienie, jak również w komorze niskich temperatur, w której przez ponad godzinę przebywali w temp. minus 20 stopni Celsjusza, testując ubiór i wyposażenie. Odbyli też wspólne loty w tunelu aerodynamicznym w Lesznie i liczne skoki treningowe z samolotu, w tym dwa wysokie; z 5 800 m i 7 800 m.

W dniu skoku korzystali z trzech różnych instalacji tlenowych. Z pierwszej jeszcze na ziemi, żeby pozbyć się z organizmu azotu, z drugiej podczas wznoszenia balonu, a z trzeciej w czasie skoku. Na wyposażeniu skoczków znajdowały się również rejestratory parametrów skoku i 5 sportowych kamer.

Balon został wyposażony w specjalny palnik do lotów wysokościowych, jednak zgasł na wysokości ponad 11 125 m. Zanim spadochroniarze przełączyli aparaturę tlenową i przygotowali się do skoku, balon opadł ponad 400 m i ostatecznie skok wykonano z wysokości 10 600 m nad gruntem. Do rekordu została uwzględniona wysokość 10 714 m n.p.m. Spadochroniarze od momentu wyskoku byli połączeni chwytami i spadali w formacji 3-osobowej.
Lot wznoszący balonu trwał ponad 2 godziny. Na pokładzie oprócz skoczków znajdowali się dwaj piloci.


Rekord Guinnesa w skoku w tandemie z 11 373 m


Opisując rekordy spadochronowe Polski w skokach wysokościowych, nie sposób nie wspomnieć o skoku, który wprawdzie rekordem nie był, ale jako skok wysokościowy był imponujący.
25.10.2019 r. Arkadiusz Majewski w roli tandem pilota, Amerykanin Jim Wigginton jako pasażer tandemu oraz Wiktor Drewnik jako kamerzysta wykonali skok z balonu na ogrzane powietrze z wysokości 11 373 m n.p.m. Po oddzieleniu skoczków od gondoli balon, na pokładzie którego znajdował się pilot Dariusz Brzozowski oraz Tomasz Witkowski w charakterze operatora sprzętu pokładowego, wzbił się jeszcze na wysokość ok. 11 880 m n.p.m.

Skok z balonu w tandemie z wysokości 11 373 m n.p.m. (źródło FB Polska Stratosfera).

Rekord Guinnesa w skoku tandemowym (źródło: FB Polska Stratosfera).